Rosebud #6:
Francisca Khamis Giacoman

Rosebud #6: Francisca Khamis Giacoman.

Het werk van Francisca Khamis Giacoman is grotendeels gebaseerd op haar diasporische identiteit. In video’s, performances en workshops zoekt ze manieren om de verbindingen met plaatsen, ervaringen en mensen uit haar verleden, en dat van haar voorouders, te bestendigen. Door het gebruik van verschillende beeldtalen, variërend van cryptisch, poëtisch en documentair, verkent Khamis de mogelijkheden van (orale) overdracht en de reproductie van herinneringen, terwijl ze tegelijkertijd het onherroepelijke verlies ervan, en de kloof die uiteindelijk ontstaat tussen een ingebeeld verleden en de huidige werkelijkheid, erkent. Centraal in het oeuvre van de kunstenaar staat haar interesse in een ‘tussenstaat’ of ‘grensbewustzijn’, dat kan ontstaan wanneer iemands wortels elders liggen, en specifiek in de mogelijkheden en het gevoel van vrijheid die deze staat biedt; zoals een meer vloeiende, veranderende identiteit. In Rosebud #6 presenteert Khamis videowerk dat raakt aan verlangen, intergenerationele overdracht van herinneringen, het gevoel ergens thuis te horen en plaatsgehechtheid.

In Carta 2 (2022) worden losjes gefilmde fragmenten van landschappen, feestelijke processies, een wijnstok en shots van paarden gecombineerd met korte clips van familiefoto’s. De beelden, opgenomen met de camcorder van de kunstenaar, zijn van zowel Chileense als Palestijnse oorsprong en dateren van de afgelopen vijf jaar. Carta 2 komt voort uit een reeks video’s die herinneringen en gevoelens van haar en het verleden van haar familie benaderen, die Khamis Giacoman uitwisselde met haar vriendin Carmen Dusmet. Door haar videoarchief opnieuw te bekijken en deze onvoltooide, vrij gemixte compilaties te maken, verkreeg ze een nieuw perspectief op het verleden. Het bracht een dialoog op gang die gevormd werd door beeld en geluid, wat experimentele video-essays of gedichten voortbracht.

De video As close as I get (2021) kan worden opgevat als een voortzetting, of een tegenhanger, van de performance As far as I can Remember (2021). In deze performance reconstrueert Khamis Giacoman de indeling van haar familiehuis in Palestina door de ruimten op ware grootte op de vloer te tekenen terwijl ze luistert naar de herinneringen van haar oudtante Labibe, en deze herhaalt. Ze schetst zo de mogelijkheden om verbinding te maken met het verleden, niet alleen op basis van (haar) geheugen, maar ook via (de actie van) haar lichaam en taal. Door de ruimte elders te ‘plaatsen’, door de denkbeeldige kamers te dwalen en de verhalen van Labibe te internaliseren, verkrijgen de herinneringen aan dit huis een frisse, alternatieve vorm, terwijl de nalatenschap ervan, elke keer dat het wordt uitgevoerd of gezien, wordt versterkt.

Waar de performance voortkomt uit een experiment om het verleden te doen herleven door middel van een lichamelijke ervaring en een denkbeeldige ruimte, is de video As close as I get gebaseerd op een daadwerkelijke bezichtiging van de locatie van het familiehuis in Al-Makhrour, Palestina. Gefilmd in een stijl die het midden houdt tussen een visueel gedicht en een documentaire, volgen we de kunstenaar in haar poging om dit mythische thuis te vinden en vervolgens te benaderen, wat gezien de politieke situatie niet eenvoudig, noch ongevaarlijk is. Met een oude foto van het huis en de talloze verhalen die ze hoorde indachtig, nadert Khamis Giacoman het huis dat zich in haar verbeelding, en in die van haar familie, vestigde. Tegen het licht van de werkelijkheid echter, wordt duidelijk dat deze paradijselijke plek onverenigbaar is met het hier en nu. Het huis blijft, net als het verleden, gesloten.

Credits As close as I get:

Geluid: Arif Kornweitz
Arabische vertaling: Siwar Kraitem
Speciale dank aan: Labibe Khamis, Kareem K. Khalid and Hussam Malash

Francisca Khamis Giacoman (1988, Palestine/Chile) is an Amsterdamse kunstenaar en designer. Ze voltooide haar M.A. aan het Sandberg Instituut en masteropleiding van de Gerrit Rietveld Academie in 2020. Haar werk is onder meer tentoongesteld bij Kunstverein Amsterdam; Het Nieuwe Instituut, Rotterdam; PuntWG, Amsterdam; Stroom, Den Haag en Stadion, Berlijn.